Kiedy zostałam poproszona o udzielenie wywiadu z propozycją publikacji na stronie Damosfera oraz onet.pl, nie spodziewałam się, że rozmowa okaże się niezwykle sympatyczna, a tematyka potoczy się w kierunku bardziej osobistym. Na pytanie postawione przez Przemysława Krajewskiego dotyczące początków fundacji, mogłaby powstać kolejna narracja, jednak zamiast tego odpowiedziałam lekkim śmiechem, odpowiadając w myślach, że ta historia byłaby zbyt złożona. Sama do końca nie potrafiłabym tego wytłumaczyć swoimi słowami.
D.O.E.S
HSP, czyli Highly Sensitive Person, to termin wprowadzony do psychologii przez amerykańską psycholog, Elaine Aron, w latach dziewięćdziesiątych. Odnosi się do jednostek charakteryzujących się wysoką wrażliwością na bodźce z otoczenia. Wysoko wrażliwe osoby wyróżniają się głębszym i bardziej intensywnym przetwarzaniem informacji, co wpływa na sposób reagowania na różne sytuacje.
Termin DOES w kontekście HSP odnosi się do czterech głównych cech charakterystycznych dla osób wysoko wrażliwych.
Głębokość przetwarzania informacji – Depth of Processing
Osoby wysoko wrażliwe mają tendencję do bardziej szczegółowego, skomplikowanego przetwarzania bodźców, co prowadzi do głębszego zrozumienia sytuacji.
Osoby wysoko wrażliwe wykazują tendencję do głębszego i bardziej skomplikowanego przetwarzania bodźców z otoczenia. To oznacza, że skupiają się na szczegółach, analizują sytuacje bardziej dogłębnie i starają się zrozumieć wszystkie aspekty danego doświadczenia. Z tego powodu często postrzegają świat w sposób bogatszy i bardziej nuansowany.
Głębokość przetwarzania informacji odnosi się do sposobu, w jaki jednostka analizuje i przetwarza informacje. Osoby, które charakteryzują się wysoką głębokością przetwarzania, mają tendencję do dokładnego rozważania szczegółów, analizowania kontekstu i przyswajania informacji na poziomie bardziej skomplikowanym. To podejście sprzyja lepszemu zrozumieniu sytuacji i bardziej kompleksowemu spojrzeniu na dane zagadnienie.
Natomiast intuicja to szybkie rozumowanie czy wnioskowanie bez konieczności świadomego analizowania faktów. To rodzaj wewnętrznego „czujnika”, który pomaga podejmować decyzje na podstawie doświadczenia, uczuć czy instynktu. Osoby intuicyjne często zdają się „czuć” poprawne odpowiedzi, nawet gdy nie są w stanie jednoznacznie określić, jak doszły do swoich wniosków.
Chociaż głębokość przetwarzania informacji i intuicja mogą wydawać się przeciwstawne, istnieje obszar, w którym mogą się wzajemnie uzupełniać. Osoby o wysokiej głębokości przetwarzania mogą używać intuicji do szybkiego przeglądania informacji i generowania intuicyjnych wrażeń. Jednakże, dla osób bardziej opierających się na intuicji, głębsze przetwarzanie informacji może dostarczyć dodatkowych kontekstów i szczegółów, które pomogą w bardziej kompleksowym zrozumieniu sytuacji.
W skrócie, głębokość przetwarzania informacji i intuicja to dwie różne strategie poznawcze, ale w pewnych sytuacjach mogą współdziałać, wpływając na sposób, w jaki interpretujemy i reagujemy na otaczający nas świat.
Przestymulowanie – Overstimulation
Nadpobudliwość. Wysoko wrażliwe osoby mogą łatwo przejawiać nadpobudliwość w obliczu intensywnych bodźców z otoczenia, co może prowadzić do uczucia przemęczenia lub przeładowania emocjonalnego.
Osoby wysoko wrażliwe są bardziej podatne na nadpobudliwość związaną z intensywnymi bodźcami z otoczenia. To może obejmować hałas, zapach, jasne światło, intensywne emocje innych osób czy zbyt dużą ilość informacji jednocześnie. Nadpobudliwość może prowadzić do szybszego zmęczenia, potrzeby odpoczynku i wycofania się, aby zregenerować swoje zasoby psychiczne.
Reaktywność emocjonalna i wysoka empatia – Emotional Reactivity and High Empathy
Osoby wysoko wrażliwe intensywnie przeżywają swoje własne emocje oraz łatwo wchodzą w emocje innych.
Mają wyraźnie rozwiniętą zdolność empatii, co oznacza, że są w stanie wczuć się w uczucia innych osób. To może prowadzić do głębokich i bogatych relacji interpersonalnych, ale także może sprawiać, że są bardziej podatne na stresy związane z emocjami innych.
E oznacza również empatię. Osoby wysoko wrażliwe intensywnie odczuwają emocje, zarówno swoje, jak i innych, co może wpływać na ich reakcje i związki interpersonalne. Mózgowy układ neuronów lustrzanych, o których można przeczytać w książce E. N.Aron jak i w bibliografii M.lacoboni, Mirroring People: The new Science of How We Connect with Others (New York: Farrat, Straus, and Giroux 2008) to układ neuronów lustrzanych (mirror neurons) czyli specjalna grupa neuronów w mózgu, które są aktywowane zarówno podczas wykonywania określonej czynności, jak i obserwowania innej osoby wykonującej tę samą czynność. Odkrycie tych neuronów było istotnym krokiem w zrozumieniu procesów społecznych i empatii.
Koncepcja ta sugeruje, że zaangażowanie neuronów lustrzanych jest związane z zdolnością do rozumienia i współodczuwania emocji oraz działań innych ludzi. Gdy obserwator widzi, jak ktoś inny wykonuje określoną czynność, jego neurony lustrzane są aktywowane, co pozwala na „odczuwanie” i zrozumienie intencji oraz emocji tej osoby.
W kontekście wysoko wrażliwych osób, istnienie mózgowego układu neuronów lustrzanych może tłumaczyć ich wyjątkową zdolność do empatii i głębokiego wczuwania się w uczucia innych ludzi. Te neurony odgrywają ważną rolę w procesach społecznych, budowaniu relacji oraz zrozumieniu świata społecznego wokół nas.
Wrażliwość na subtelne bodźce – Sensitivity to Subtle Stimuli
Wysoko wrażliwe osoby są bardziej skłonne do zauważania drobnych szczegółów, niuansów oraz subtelnych zmian w otoczeniu, co wpływa na ich doświadczenie świata.
Osoby wysoko wrażliwe są bardziej zauważalne dla drobnych szczegółów, subtelnych zmian w otoczeniu czy niewerbalnych sygnałów. To sprawia, że doświadczenie świata jest bardziej intensywne, ale jednocześnie może prowadzić do większej podatności na bodźce, które inni mogą zignorować. Wrażliwość na subtelne bodźce pozwala na dostrzeganie piękna w szczegółach, ale jednocześnie może być wyzwaniem w zatłoczonych, intensywnych środowiskach.
Zdolność do percepcji subtelnych szczegółów jest istotna w różnych kontekstach, od codziennego doświadczania przyjemności życia po kompleksowe planowanie reakcji, biorąc pod uwagę przekazywane przez ludzi niewerbalne sygnały dotyczące ich nastroju czy uczciwości intencji. Jednakże w sytuacjach zmęczenia lub stresu, nasza zdolność do zauważania tych subtelności ulega ograniczeniu, a nasza percepcja staje się zredukowana do potrzeby odpoczynku. Wówczas istnieje tendencja do pomijania ważnych informacji, co może wpływać na naszą skuteczność w zrozumieniu otoczenia społecznego i podejmowaniu właściwych decyzji.
W skrócie, termin DOES można zrozumieć jako:
• Głębokość przetwarzania informacji
• Nadpobudliwość
• Reaktywność emocjonalna i wysoka empatia
• Wrażliwość na subtelne bodźce
Te cechy są istotne dla zrozumienia wysoko wrażliwej osobowości i pomagają lepiej opisać specyfikę funkcjonowania w kontekście psychologii. Wysoko wrażliwa osobowość nie jest uważana za zaburzenie psychiczne, ale raczej za naturalną różnicę indywidualną. Często doświadczają świata w sposób bardziej intensywny, co może wpływać zarówno na ich pozytywne, jak i negatywne doświadczenia życiowe. Współczesna psychologia zwraca uwagę na potrzebę zrozumienia i akceptacji tej cechy, zarówno przez samych zainteresowanych, jak i otaczające ich społeczeństwo.
Warto zauważyć, że wysoka wrażliwość nie ogranicza się jedynie do cech introwertycznych, lecz obejmuje także ekstrawertyzm. Niemniej jednak, obserwuje się większe zainteresowanie aspektami introwertyzmu w kontekście wysokiej wrażliwości, co może prowadzić do niedoceniania wpływu tej cechy na osoby bardziej ekstrawertyczne.
Nadal poszukuję dodatkowych informacji, ponieważ moja natura skrajnie ekstrawertyczna czerpie energię z bogatego kontekstu społecznego oraz interakcji z wieloma ludźmi. Chciałabym się więcej dowiedzieć i bardziej dogłębnie.
Natomiast. Zaimek She jest dodatkiem określającym płeć piękną, bez względu na jej wiek czy status.
Często pojawia się pytanie, dlaczego nasza fundacja koncentruje się na wsparciu kobiet. Odpowiedź jest zawsze jedna. Odnoszę się do głębokich doświadczeń i przekonania o niesprawiedliwości, z jaką kobiety często się zmagają w społeczeństwie, które niejednokrotnie faworyzuje mężczyzn prowadząc do systematycznej dyskryminacji. Serdecznie zachęcam do sięgnięcia po książkę, którą podarował mi mój syn – „Niewidzialne Kobiety” autorstwa Caroline Criado Perez. To niezwykle uświadamiająca lektura, która otwiera oczy na niewidzialne aspekty życia kobiet. Polecam ją z całego serca, jako inspirującą podróż w świat głębszego zrozumienia.
Najnowsze komentarze